Terug naar hoofdpagina

Inhoudsopgave

  1. Wat is strobist fotografie
  2. Wat heb je nodig voor strobist fotografie
  3. Welke speedlite moet ik kopen
  4. Welke triggers moet ik kopen
  5. Welk statief moet ik kopen
  6. paraplu's en softboxen
  7. Snoots en grids
  8. Gels
  9. Reflectoren 
  10. Batterijen
  11. Linkjes naar andere strobist sites


Wat is strobist fotografie

Bij strobist fotografie gebruik je speedlite flitsers, maar plaats je deze niet op je camera. Je stuurt met een zender de flitser aan.  Hierdoor krijg je veel mooier licht dan het harde directe licht wat van een flitser komt die op de camera geplaatst wordt. Door het licht ook nog eens zachter te maken met een paraplu of softbox, kun je op een betaalbare mannier elke locatie omtoveren tot een fotostudio. Op deze pagina geef ik verschillende tips en mogelijkheden om een strobist set samen te stellen.

Terug naar inhoudsopgave

Wat heb je nodig voor strobist fotografie

Om met strobist fotografie te kunnen beginnen heb je minimaal de volgende componenten nodig:
  • Een speedlite flitser.
  • Een trigger (zender en ontvanger) om de flitser aan te sturen.
  • Een statief (voor flitslampen).
  • Een paraplu houder.
  • Een paraplu of softbox.
  • Camera met hotshoe of een sync aansluiting.
Met een minimale set als hierboven kun je aan de slag. Later kun je meer onderdelen toevoegen. Je kunt met één speedlite en één reflector  al een heel eind komen.
In de video hieronder zie je een overzicht en uitleg van apparatuur.

(bron
Paul Duncan)

Terug naar inhoudsopgave

Welke speedlite moet ik kopen

Als je een flitser gaat kopen raad ik aan om eerste een flitser te kopen die je ook volledig automatisch (TTL) kan werken met je camera. Bij Canon kun je beginnen met een Speedlite 430EX II of een 580 EX II of als je met Nikon werkt een SB-700 of een SB-900 (natuurlijk hebben Pentax, Sony en Olympus ook hun eigen systemen).
   
Naast de grote camera merken zijn er ook fabrikanten die flitsers maken die ook het TTL systeem ondersteunen van verschillende grote camera merken. Vaak zijn deze flitsers goedkoper.  Voorbeeld zijn fabirkanten als  Metz, Sigma en Nissin.
      

De Nissin DI866 MKII heb ik uitvoerig getest: Lees hier de volledige test.

Het voordeel van zo'n flitser is dat deze makkelijk automatisch te bedienen is op je camera als je niet strobist style wilt fotograferen, bijvoorbeeld tijdens een bruiloft. Ik raad wel een flitser aan waarvan je de kop kunt draaien en kantelen zodat je het licht kunt kaatsen.

Ga je de flitser toch nooit gebruiken op je camera of ben je toe aan extra flitsers, dan heb je twee opties: Nieuw of tweedehands.
Bij het aanschaffen van een flitser moet je er op letten dat deze een sync aansluiting heeft.

Dit raad ik aan omdat je dan de flitser zeer stevig op een metalen hotshoe kan vast zetten en de trigger met een kabel kan koppelen aan de flitser.  

Ga je voor Nieuw, dan is de vraag of je wel of niet TTL wilt gaan flitsen.  Want je kunt ook met strobist style TTL techniek gebruiken.  Let er wel op dat TTL je set veel duurder maakt dan een handmatige set.  Een aantal voorbeelden van handmatige flitsers zijn Yongnuo YN 560 en Lumopro LP 160 (van die laatste heb ik een uitvoerige test op mijn website staan).
   
Deze flitsers zijn speciaal gemaakt voor strobist werk en hebben een makkelijke bediening.
Ook hebben deze flitsers een "slave" functie zodat je geen extra trigger of kabel nodig hebt om de flitser aan te sturen.
Dit type flitsers koop je al tussen de 70,- en 120,- Euro.  

Als je een tweedehands flitser gaat kopen dan kan ik de oude Nikon flitsers zeer aanraden.
De SB-24, SB-26 en de SB-28. Deze flitsers hebben een sync-poort en zijn makkelijk manual te bedienen. Ik heb zelf een aantal oude Canon 540EZ flitsers via marktplaats gekocht en deze aangepast omdat deze flitsers geen sync-poort hebben. Ik heb een hands-on geschreven hoe ik de sync-poort heb toegevoegd.
   

Wil je tweedehands flitsers gebruiken, pas dan wel op dat de spanning op het middencontact van de flitser niet te hoog is voor digitale apparatuur. Sommige oude flitsers kunnen zelfs boven de 100 volt leveren. Deze oude flitsers kunnen je camera of trigger beschadigen.
Op de website van Kevin Bjorke staan de voltages van het middencontact van deze oude flitsers
: Strobe Trigger Voltages. Controleer dit eerst voordat je dure apparatuur in rook opgaat.

Terug naar inhoudsopgave

Welke triggers moet ik kopen

Er zijn drie soorten triggers: radio triggers met en zonder TTL ondersteuning en infrarood triggers.
   
De radio triggers zonder TTL ondersteuning zijn de meest betaalbare systemen. De radio triggers zijn verkrijgbaar in twee freqenties: 433MHZ (wordt o.a. gebruikt door Pocketwizard) en 2.4GHZ. De hogere frequentie triggers (2.4GHZ) hebben meestal een beter bereik.
Hieronder een overzicht van butget triggers. (prijs is een richtlijn).

Ik adviseer een systeem aan te schaffen dat standaard batterijen gebruikt zoals AA of AAA batterijen. 
Bij sommige triggers kun je de flitser direct op de reciever plaatsen. Dit bespaart je vaak een extra hotshoe op je neigkop/parapluhouder, maar kan ook heel kwetsbaar zijn (heb flitsers zien sneuvelen omdat de hotshoe of schroefdraad van de triggers niet stevig genoeg waren om de "zware" flitsers te dragen). Controleer daarom of je de flitser ook via een kabeltje kan koppelen aan de flitser. Ik bevestig de trigger aan het statief met een klem van Hama (deze is eigenlijk bedoeld voor kleine compact camera's aan een tafel te klemmen).
 

Ik heb zelf drie systemen uitvoerig getest: Phottix Strato 4 in 1Phottix Atlas en de Phottix Odin.
Mometeel zijn er vier fabrikanten die radio TTL triggers maken voor de Nederlandse markt: Pocketwizard, Pixel, ,
Phottix en Hähnel.
De systemen zijn er alleen voor Canon Nikon en Sony.
      
     

Helaas verkoopt de firma Radiopopper zijn triggers niet op de Nederlandse markt.

De Odin van Phottix is een nieuw product die volledig e-TTL kan werken met Canon EX flitsers.
Phottix werkt aan een versie voor Nikon (het is nog niet bekend wanneer deze op de markt komt).
Prijstechnisch is de Odin zeer interessant. Lees mijn volledige test. Pixel heeft ook een nieuwe trigger op de markt gebracht: King. Deze trigger is er voor Canon, Nikon en Sony. 

Ik heb de Phottix Odin, Pixel King en de Yongnuo St-E2 E-TTL triggers getest en met elkaar vergeleken.
Lees hier de volledige test.

De infrarood triggers hebben één nadeel en dat is dat de zender altijd de ontvanger moet "zien" . Ook is het bereik minder ver (maar wie gaat er nu 100 meter van zijn model foto's maken). Bij sommige merken kun je de pop-up flitser op de camera gebruiken om andere flitsers aan te sturen, zoals de Canon 7D en de Nikon D80 of D200 (Nikon heeft meer camera's dan Canon die dit ondersteunen). 
Er zijn ook extra transmitters zoals de Canon ST-E2  of de Nikon SU-800. Ik bezit zelf een Canon clone, de Yongnuo ST-E2, lees hier mijn test.



Soms is het helemaal niet nodig om een trigger te kopen, maar kun je met de pop-up flitser van de camera de speedlites aansturen. Zo heeft Nikon het CLS systeem (creative lighting system) en zijn er ook modellen van Canon en Sony op de markt die een vergelijkbaar systeem hebben (Canon: 600D 60D en de 7D).
Hier een instructie filmpje van Michael Andrew.

Terug naar inhoudsopgave

Welk statief moet ik kopen

Een statief moet natuurlijk stevig zijn, gezien je dure flitsers uiteindelijk op het statief geplaatst wordt.
Controleer of een statief demping heeft. Dit houdt in dat het statief niet naar beneden klapt als je een koppeling los maakt, maar door lucht gedempt wordt. Naast het statief heb je een neigkop/parapluhouder nodig. Als laatste heb je een metalen hotshoe nodig waar je de flitser in kunt klemmen. Let er wel op dat de hotshoe een uitsparing heeft. Dit zorgt er voor dat de contacten van de flitser niet kortgesloten worden.
       

Lumopro maakt speciaal voor strobist fotografie een lichtgewicht statief, LP605. Deze heeft ook pinnen om het statief stevig vast in de grond te zetten. Het statief weegt niet meer dan 1,2KG.

Een andere handige mannier om een om een flitser te bevestigen aan een statief is de XS bracket van Interfit.
Lees hier mijn test van de XS bracket.

Terug naar inhoudsopgave

Paraplu's en softboxen
Er zijn type soorten paraplu's: reflectie- en shoot through paraplu's. Bij de reflectie paraplu wordt een zwarte paraplu gebruikt met zilver of witte binnenzijde. de flitser flitst naar het midden van de paraplu en deze weerkaast het licht

Bij de shoot through paraplu gaat het licht door de paraplu heen. Deze is daarom van wit doorschijnend stof gemaakt.

Ik gebruik de groothoekstand van de flitsers om een goede verspreiding te krijgen van het licht in de paraplu.
De Jinbei softbox paraplu is een shoot through paraplu, maar heeft een achterkant die dicht is. Dit heeft als voordeel dat er geen licht terug komt naar de lens van de camera. Dit voorkomt licht flair in de lens.

Het verschil tussen een paraplu en een softbox is dat een paraplu een hardere overgang geeft van licht naar donker. Een softbox maakt het licht nog zachter en geeft een zachte overgang. Op een softbox kun je een grid plaatsen zodat het licht meer gericht is dan bij een paraplu.
     
Ik gebruik zelf een octabox van Falcon Eyes. Dit is een zeer betaalbare octabox compleet met speedring, die ik zo aan mijn XS bracket van Interfit kan koppelen. Een octabox geeft een mooier catchlight in de ogen van een model dan een vierkanten softbox.

Voor Strobist doeleinden worden er ook opvouwbare softboxen gemaakt. Ik heb zelf een softboxje 40 x40 van Interfit en een softbox van Phottix van 60 x 60 cm. Van de Interfit heb ik een test geschreven.
   
Kijk bij het aanschaffen van deze softboxjes of er een dubbel diffuus scherm bij de softbox zit. Mijn Interfit had alleen een enkel front diffuus paneel.

Een systeem wat steeds meer populairder wordt is de paraplu softbox. Dit is een kruising tussen een paraplu en een softbox en kan zeer snel opgezet worden. Bij dit systeem flitst de flitser tegen de zilveren achterkant van de softbox waardoor het licht via de achterwand naar voren gekaatst wordt. Phottix heeft de Easy-Up op de markt gebracht.  Dit is een zeer betaalbaar systeem en verkrijgbaar in een vierkante, rechthoekige en een octa softbox.  Lees hier mijn volledige test van deze Easy-up van Phottix.

      

Terug naar inhoudsopgave

Snoots en grids

Een snoot is een koker die over je fliser gaat om het licht te bundelen op één plek.
Een Grid is een korte snoot met een grid of honiggraat patroon ook om licht te bundelen.
Een snoot geeft een hardere overgang dan grid, zie hier mijn testfoto's

Snoot zonder grid
Snoot met Grid

Grid 2 cm
Grid 5 cm
Een snoot kun je zelf heel snel maken van een stuk papier en wat plakband.
Er zijn ook kant en klare producten verkrijgbaar zoals Honl.
Ik maak mijn snoots en grids van Crepla foam (koop je bij hobby winkel voor +/- €0,70 A3 formaat).
De grid maak ik van zwarte rietjes (zijn meestal in de handel rond eind oktober voor Halloween).

   

Mikey en Andy van 
Lightenupandshoot bewijzen in deze video dat je zelf snel een snoot kan maken met
minimaal materiaal.

Terug naar inhoudsopgave

Gels

Gels zijn gekleurde doorzichtige folie's die voor de flitser gaan en het licht wat uit de flitser komt een kleurtje meegeeft. Ik gebruik zelf de gels van Halcyon.  Een gel kan er voor zorgen dat de achtergrond een bepaalde gloed krijgt of dat het licht met een juiste kleurtemparatuur uit de flitser komt.

    

Er zijn twee hoofdsoorten gels: correctie gels en kleuren effect gels. De correctie gels: CTO (Colour Temperature Orange), CTB (Colour Temperature Blue) en Green Plus. CTO is een oranje gel die er voor zorgt dat het licht uit de flitser dezelfde kleurentemparatuur krijgt als  kunstlicht. De CTB is een blauwe gel en doet het omgekeerde, het maakt van kunstlicht weer daglicht (het gebruik van dit filter is minder gebruikelijk omdat je flitser bij benadering al daglicht uitstoot 5500K). Green Plus maakt van daglicht, fluorescerend (TL) licht. Dit filter kun je gebruiken als je in een omgeving met veel TL licht moet werken. Een effect filter gebruik je om de achtergrond een kleurtje te geven.  

Tabel met de verschillende kleurtemperaturen:

Een aantal toepassingen:

  • Stel je maakt een foto in een kamer met veel kunstlicht. Het licht van je flitser is veel koeler (+/- 5500K t.o.v. van kunst licht +/- 2700K) Er is dan geen balance tussen het licht in de kamer en het licht van de flitser. Ook al gebruik je de auto wit balance van de camera, er kan een ongewild onbalance onstaan. Gebruik je een CTO filter en zet je de camera op kunstlicht, dan is alles meer in balans en krijg je een mooie overgang tussen kunstlicht en het flitslicht. Later kun je in een foto bewerkingsprogramma de witbalance nog aanpassen (schiet bij voorkeur in RAW).
  • Een andere optie van het CTO filter is juist om bij daglicht te gebruiken. Nu stel je de camera ook in op kunstlicht en zal het licht van de flitser door het CTO filter in balans zijn met de witbalans van de camera, echter zal het omgevingslicht meer een blauwe gloed krijgen.
  • Als je nu een CTB filter gebruikt, kun je het effect omkeren. Met een CTB filter flits je op het onderwerp, en dan kan de witbalans van de camera hierop corrigeren en zal dan een “koudere “. lichttemperatuur aannemen, gevolg dus dat je omgevingslicht “warmer” (iets oranje) wordt.
  • Om een achtergrond mooi rood te kleuren zet je een aantal flitsers met een rood effect filter op een witte of grijze achtergrond.  Het model verlicht je met een flitser zonder gel en met een gobo of grid op je softbox zorg je er voor dat er geen licht van deze flitser op de achtergrond komt. 
In dit filmpje laat Michael  Zelbel zien hoe je een CTO filter kunt gebruiken.
Let niet te veel op de keuze van zijn blouse 


Terug naar inhoudsopgave

Reflectoren

Een reflector is een object dat licht weerkaatst. Dit kan  eigenlijk van alles zijn: een stuk wit karton, een wit t-shirt of een profesioneel reflectiescherm voor fotografie.  Je kunt met een reflectie scherm schaduw oplichten zonder dat je een extra speedlite moet inzetten.  Een handig refelctie scherm voor strobist fotografie is de 5 in 1 scherm. 

Maar oefen wel effen met opvouwen, dit is het moeilijkste gedeelte van deze reflector.

    

Terug naar inhoudsopgave

Batterijen

Speedlites vreten batterijen en daarom  is het handig om oplaadbare batterijen te gebruiken.
Koop daarom NiMH (Nikkel-metaalhybride) penlites met een hoog mAh bijvoorbeeld GP2700 2600mAh.
De NiMH heeft een lagere spanning dan een gewone alkaline batterij 1,2V i.p.v. 1,5V maar kan wel een hogere stroom leveren. Dit houd in dat de flitser iets minder krachtig is in lichtvermogen, maar wel sneller kan herladen met NiMH batterijen. Nadeel van MiMH, ze lopen langzaam leeg. Kunnen niet tegen koude omgeving en lopen leeg als je ze niet gebruikt.

Een andere optie is de LSD NiMH (Low self-discharge NiMH battery). Een heel populair type is de Eneloop van Sanyo (tevens de uitvinder van deze batterij). Deze batterij is verkrijgbaar in een hi-power 2500mAh versie.
Deze batterij heeft de goede eigenschappen van de gewone NiMH batterij maar loopt niet leeg en kan tegen koude omgeving.  


Ik heb de laadtijd van de Eneloop 2500mAh vergeleken met de laadtijd van de GP2700 2600mAh.
Voor deze test heb ik twee Speedlites type 580EX II gebruikt op manual mode en vol vermogen.
De flitsers worden door één Photix Atlas aangestuurd, zodat ze beide tegelijk afgaan. 
Ik heb de test twee keer uitgevoerd: een keer met de Eneloop batterijen in de linker Speedlite en de GP rechts en toen heb ik de batterijen verwisseld van Speedlite: GP links en Eneloop rechts.



Om nog meer vermogen naar je flitser te sturen kun je gebruik maken van een externe voeding voor je speedlite. Er zijn verschillende merken in de handel. Ik heb zelf de Nissin PS 300 voor Canon. Ook het merk Godox maakt een accu pack: model PB-820 voor Canon, Nikon en Sony.
Op Strobos staat een test van deze PB-820. Lees hier meer.
   

Je moet bij het gebruik van de externe voeding nog wel de penlites in je flitser stoppen om de electronica te voorzien van spanning. De hoogspannings elco's (dat zijn componenten die de hoge lading van de flitser vast houden totdat er geflitst wordt) worden  nu gevoed door de externe voeding. De laadtijd na een vol vermogen flits is nu een stuk korter  dan met de penlites. Ook het aantal malen dat men kan flitsen is hoger.
Wees wel voorzichtig met zo'n externe voeding, er staat +/- 300 volt op de stekker naar de flitser.

Terug naar inhoudsopgave


Een mooi stukje strobist werk van fstoppers.com.

Wees creatief, Jesse Rosten's Jet Pack ©

Linkjes naar andere strobist sites
Strobist Prophotolife Lightenupandshoot
Strobos Joel Grimes Photography BTS Photography
Smokingstrobes Joe Mc Nally  
Strobistfotografie BE



Terug naar hoofdpagina